Tuy Phước: Xây dựng thương hiệu Nem - Chả Chợ Huyện

Từ đặc sản truyền thống nổi tiếng

          Anh Trần Quốc Hưng (32 tuổi), chủ Cơ sở nem Bốn Lai nổi tiếng cho biết nghề nem truyền lại cho anh đã đến đời thứ ba. Theo lời anh kể, ông nội quá cố của anh, tên Trần Võ, từng làm chủ quán nem Bảy Ù ở chợ Huyện vang danh một thời, nếu còn sống tuổi ông đã hơn 100 tuổi, mà nghề Nem đã tồn tại  từ trước đó nữa.

          Tinh hoa ẩm thực thấm đượm trong “công nghệ” làm ra một chiếc nem. Thịt heo tươi, phải là heo cỏ, được chọn trực tiếp, lấy nóng từ lò mổ về, lau sạch bằng khăn, không rửa nước. Người làm nem lọc thật sạch mỡ, gân, bạc nhạc, sắc (thái) mỏng, sau đó bỏ vào cối đá quết (giã). Chày được làm bằng gỗ săn chắc, để không sức, mẻ khi quết, tuyệt đối không để dăm gỗ lẫn vào thịt. Quết độ 20 phút, khi thịt làm nem nhuyễn, người chế biến thêm vào các loại gia vị tiêu, tỏi, muối, đường… theo công thức gia truyền. Đặc biệt, nem ngon là loại nem không có hàn the nhưng vẫn vừa giòn, vừa dẻo. Sau đó, thịt làm nem được vo thành viên trước khi gói. Đầu tiên, mỗi chiếc nem được gói bằng một đến hai chiếc lá ổi vì vị lá ổi làm miếng nem thơm vị đặc biệt, lá ổi vừa có lợi cho đường ruột, lại có tác dụng hút ẩm, giữ cho thịt nem lâu hỏng. Sau đó, nem được gói bằng lá chuối có tác dụng giữ cho nem tươi lâu, không lên mốc. Nem gói xong để khoảng 3 ngày thì “chín”, đã có thể dùng được. Lúc bóc ra, miếng nem đỏ hồng, rất bắt mắt, mùi thơm lại có vị chua dìu dịu. Nghề làm nem khá vất vả, người quết nem phải có sức khoẻ tốt; người làm phải dậy từ rất sớm chọn thịt, sau đó tất tả tìm lá ổi, lá chuối tươi để kịp gói. Nem truyền thống có hai loại, nem chiếc và nem cây (một cây nặng nửa kg). Anh Hưng cho biết, “công nghệ” làm nên thương hiệu nem Chợ Huyện không thay đổi gì từ thời ông nội anh đến giờ. Đó là cách mà người làm nem bản địa giữ được chất lượng cũng như danh tiếng đặc sản do mình làm ra.Chả lụa Chợ Huyện nguyên liệu chính là làm bằng thịt heo nạc nguyên chất quết nhuyễn, không pha hóa chất tạo dai, giòn nhưng vẫn tạo được hương vị thơm và dai, rất ngon.

Hiện nay, một phố nem - chả đã hình thành kéo dài khoảng 1 cây số dọc Quốc lộ 19 xung quanh trung tâm Chợ Huyện. Theo ông Nguyễn Thành Phú - Phó Chủ tịch UBND xã Phước Lộc, phố nem chả Chợ Huyện đã hình thành từ lâu nhưng trở nên sầm uất trong khoảng vài năm trở lại đây. Xung quanh phố ẩm thực đã hình thành các vệ tinh cung cấp thịt heo, bò, rau, gia vị và hàng loạt nguyên phụ liệu “ngành” nem, chả, tré, bánh cuốn, bún thịt nướng,... Với gần 20 cơ sở sản xuất nem chả gia truyền và hơn 50 quán hàng đặc sản, phố nem Chợ Huyện đã thành điểm đến thú vị của du khách. Chính quyền địa phương tạo điều kiện để người dân thuận lợi mở mang làm ăn, tuân thủ các quy định an toàn vệ sinh thực phẩm nhằm giữ được thương hiệu lớn của đất Bình Định. Nem Chợ Huyện đã vào siêu thị từ lâu và đã có mặt ở nhiều tỉnh thành trong cả nước, từ thành phố Hồ Chí Minh, Nha Trang đến Gia Lai, Đà Nẵng, rồi đến tận Cao Bằng, Lạng Sơn.

Rất nhiều gia đình làng nghề đã nắm bắt cơ hội làm ăn, thu nhập ổn định. Nhiều người gốc Tuy Phước đã trở về đầu tư sản xuất kinh doanh đặc sản, liên kết đưa nem Chợ Huyện - rượu Bầu Đá đến các đại lý chi nhánh trong và ngoài nước, ông Phú cho biết thêm.

Hướng đến thương hiệu hiện đại

Ông Vũ Tiến Hiệp, Phó Trưởng phòng Kinh tế và Hạ tầng huyện cho biết, mục đích của việc xây dựng thương hiệu tập thể nem chả Chợ Huyện huyện hướng đến bảo hộ thương hiệu đặc sản này, tăng giá trị sản phẩm, tạo lòng tin cho người tiêu dùng (trong huyện, tỉnh, trong nước và cả nước ngoài) an tâm khi sử dụng vì có quy trình sản xuất, nhãn hiệu sản phẩm và địa chỉ sản xuất.

Trong năm 2016, sau khi khảo sát, lấy mẫu sản phẩm và tổ chức hội thảo với các hộ sản xuất nem- chả để tiếp thu ý kiến của những người trực tiếp làm ra sản phẩm, UBND huyện đã xây dựng Bộ quy trình sản xuất nem chả mang nhãn hiệu chứng nhận Nem - Chả Chợ Huyện, Bộ tiêu chuẩn mang nhãn hiệu, Quy chế quản lý và sử dụng nhãn hiệu này. Ngoài ra, huyện cũng đã xây dựng bản đồ chỉ dẫn địa lý, logo thương hiệu trên cở sở lấy ý kiến đóng góp của người sản xuất. Hiện nay hồ sơ đề nghị cấp giấy chứng nhận thương hiệu đã được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) chấp thuận và đang tiến hành các bước còn lại để cấp Giấy chứng nhận nhãn hiệu.

Ông Hiệp cho biết “Sau khi Cục Sở hữu trí tuệ cấp Giấy chứng nhận nhãn hiệu, huyện sẽ có trách nhiệm công bố công khai chứng nhận này trên các phương tiện thông tin đại chúng. Các cơ sở sản xuất nem chả trên địa bàn huyện, kể cả trong phạm vi cả nước, nếu muốn sử dụng thương hiệu này phải đăng ký và UBND huyện sẽ cấp phép sử dụng thương hiệu. Các cơ sở sản xuất phải tuân thủ đúng quy trình sản xuất đã được UBND huyện phê duyệt. Trong quá trình sử dụng, các ngành chức năng của huyện sẽ thường xuyên kiểm tra, cơ sở nào không thực hiện đúng quy trình sản xuất sẽ phải bị rút giấy phép kinh doanh; cơ sở nào lợi dụng thương hiệu, không xin phép mà sử dụng bất hợp pháp sẽ bị xử phạt theo quy định của pháp luật”.

Từ một đặc sản truyền thống, với việc xây thương hiệu, Nem - Chả Chợ Huyện đã có cơ hội “cất cánh” và người sản xuất nem chả ở huyện hoàn toàn có thể nghĩ đến khả năng xuất khẩu khi nhãn hiệu sản phẩm được bảo hộ trên phạm vi toàn cầu.